Szósty Dzień Oktawy Narodzenia Pańskiego – znak Jezusa i znaczne imiona

Dzisiejsze opowiadanie o prorokini Annie jest kontynuacją wczorajszego opisu spotkania Dziecięcia z Symeonem. Wydaje się, że warto je odczytywać, objaśniając znaczenie hebrajskich imion oraz symbolikę liczb.

Imię Anna to po hebrajsku „łaska”, natomiast jego grecki przekład, wyraz charis, obecny jest tutaj w wersecie 40.

Fanuel to inaczej Peni-El, czyli „Oblicze Boga”. Jest to nazwa miejsca, w którym Jakub walczył z Bogiem, pojawiająca się w Księdze Rodzaju (Rdz 32,25-33). Był to jednak raczej Posłaniec Boga – Anioł – chociaż to sytuacja dość niejasna, skoro walczący z Jakubem jest tam również nawet nazwany „człowiekiem” (Rdz 32,25: hbr. isz; gr.LXX anthropos; to samo słowo „posłaniec” odnosi się zresztą w Biblii Hebrajskiej zarówno do posyłanych ludzi, jak i do aniołów). Jakub (nazwany właśnie tutaj przez owego Posłańca imieniem „Izrael”) pyta Go o imię, ale On nie odpowiada – albo raczej odpowiada pytaniem na pytanie i błogosławi. Wobec takiej odpowiedzi Jakub nazywa tylko miejsce, w którym stoczył z Nim walkę, właśnie nazwą Peni-El, co jest inną brzmieniową wersją imienia Fanuel. A oto dwa wybrane wersety tej starotestamentowej perykopy, przełożone jednak z greckiej Septuaginty:

Rdz 32,30 Zapytał zaś Jakub i powiedział: „Obwieść mi imię Twoje!” I powiedział: „Dlaczego prosisz o imię moje?” I pobłogosławił go tam.

31 I nazwał Jakub imię miejsca owego Widzenie Boga (eidos theou), „Zobaczyłem bowiem Boga obliczem ku obliczu i uratowana została moja dusza”.

32a Wzeszło zaś mu Słońce, kiedy [Jakub] przechodził Widzenie Boga (...)

Tam, gdzie po grecku, w Septuagincie, znajdujemy wyrażenie przełożone tutaj jako „Widzenie Boga” (eidos theou), w hebrajskim oryginale dwa razy występuje nazwa Peni-El, Ewangelia imieniem ojca prorokini Anny nawiązuje więc tutaj wprost do orginału hebrajskiego. Septuaginta natomiast, nie tłumacząc zupełnie dosłownie, odnosi się w tym miejscu do oryginału w sposób niezwykle subtelny, oddając hebrajski wyraz „Oblicze” greckim wyrazem eidos: to, co widzi oraz co jest widziane - Oblicze - jest tutaj przełożone jako "widzenie". Po grecku hebrajska etymologia toponimu wyrażona jest bowiem grą słów eidos – eidon („widzenie” – „widziałem”), a widzenie to ukazuje się także w proroctwie Anny oraz w słowach Symeona jako powiązne ze słyszeniem, imię "Symeon" znaczy bowiem po hebrajsku „Pan wysłuchał”.

Imię Fanuela, patriarchy pokolenia Asera (lub Aszera), oznacza więc szczególną łaskę Bożego widzenia.

Natomiast błogosławieństwo, którym Anioł błogosławi Jakubowi (Rdz 32,30), można chyba połączyć z błogosławieństwami Symeona, zwłaszcza że w Septuagincie jest tu dokładnie ta sama forma czasownikowa eulogesen (zob. Łk 2,28.34).

Siedem lat małżeństwa Anny można potraktować osobno jako odrębny okres jej życia. Odejmując go od osiemdziesięciu czterech otrzymujemy siedemdziesiąt siedem lat. To liczba lat służby Bogu we wdowieństwie oraz wcześniejszego dziewictwa, także wspomnianego w tekście, o ile osiemdziesiąt cztery to liczba lat całego życia Anny, a nie tylko liczba lat od momentu jej małżeństwa. Liczba 77 występuje w Ewangelii razem z liczbą siedem tam, gdzie mowa o przebaczeniu (Mt 18,21-22), Siódemka oznacza doskonałość i nieskończoność, a siedemdziesiąt siedem (dziesięć siódemek plus jedna) – najdoskonalszą doskonałość. Mamy więc też tutaj zarazem, znów powracając do ogólnej liczby 84 (77+7) dwanaście siódemek (12*7=84), co można też łączyć z dwunastoma pokoleniami Izraela. To jeszcze bardziej wymowne, jeżeli wziąć pod uwagę, że pokolenie Aszera należy do dziesięciu zaginionych i, od czasu najazdu asyryjskiego w roku 722 przed Chrystusem, rozproszonych dwunastu pokoleń.

Podsumowując można więc powiedzieć, że wersety 36-37 znaczeniem występujących w nich imion i liczb mówią o łasce doskonałego błogosławieństwa dwunastu pokoleń Izraela przed Obliczem Boga w Jezusie Chrystusie.

38 „Zgodnie odpowiadała Bogu” (anthomologeito to theo) – również „zgodnie i jawnie wysławiała Boga”. Wydaje się, że jest to nawiązanie do komentowanego wczoraj wyrazu antilegomenon. Obydwa wyrazy to czasowniki złożone, pochodzące od prostego czasownika lego („mówić”, czasownik odpowiadający rzeczownikowi logos), i obydwa mają przedrostek anti („wobec”, „naprzeciw”). Jedyna pomiędzy nimi różnica jest taka, że w dzisiejszym czasowniku jest jeszcze drugi przedrostek, pochodzący od słowa homos („podobnie”) i nawiązujący z kolei do czasownika homologeo („uznawać”– por. polskie „homologacja”). Tak więc modlitwa prorokini Anny to przykład pozytywnej odpowiedzi na wczoraj omawiany „znak odmawiania”, którym jest sam ofiarowny Ojcu Jezus (Łk 2,35!)