XXIX niedziela w ciągu roku – oczy i ciosy sprawiedliwości

Łk 18,1-8
Przekład: 

1 Mówił zaś im przykład ku temu, że trzeba im zawsze się modlić i nie popadać w zło, 2 mówiąc:

„Sędzią był ktoś w jakimś mieście, Boga się niebojący ani człowieka niewstydzący.

3 Wdowa zaś była w mieście owym i przychodziła do niego, mówiąc: Oddaj mi sprawiedliwość od niesprawiedliwego przeciwnika mojego!

4 I nie chciał przez [długi] czas.

Potem zaś powiedział w sobie: Skoro ani Boga się nie boję, ani człowieka nie wstydzę, 5 przez przysparzanie ciosów [przez] wdowę ową, oddam jej sprawiedliwość, aby w końcu mnie, przychodząc, nie biła w oczy”.

6 Powiedział zaś Pan:

„Usłyszeliście, co sędzia niesprawiedliwości mówi? 7 Bóg zaś czyż nie uczyni oddania sprawiedliwości wybranych swoich, wołających Jemu dniem i nocą, i nie będzie wielkoduszny wobec nich?

8 Mówię wam, że uczyni oddanie sprawiedliwości w pośpiechu; więcej: czy Syn Człowieczy, przyszedłszy, znajdzie wiarę na ziemi?”

Uwagi: 

1 „Popadać w zło” (enkakein) – czasownik pochodzi od słowa kakos („zły”) z dodanym predrostkiem „w” (en).

3, 5, 6, 7, 8 „Oddać sprawiedliwość”, „oddanie sprawiedliwości” (ekdikao, ekdikisis) – dosłowniej „wysprawiedliwić”, „wysprawiedliwienie”. Te trudne do przełożenia wyrazy – czasownik i odpowiadający mu tym samym rdzeniem rzeczownik – składają się ze słowa „sprawiedliwość” (dike) oraz przedrostka „z” (ek). Tłumaczy się je przeważnie jako „zadośćuczynienie”, „kara”, „odpłata”, przekłady te jednak, jakkolwiek zręczniejsze po polsku i trafne, nie zawierają ich rdzenia, tak istotnego dla dzisiejszego czytania – sprawiedliwości.

5 „Ciosów” (kopon) – dosłownie „bicia”, a także, przenośnie, „zmartwień”, „żalów” (również żałobnych) oraz „roboty”.

„Biła w oczy” (hypopiadze) – dosłownie „biła pod oczami”, czyli zarówno „podbijała oko”, jak i „była wciąż w zasięgu wzroku”. Por. też 1Kor 9,27, gdzie czasownik ten znaczy „ujarzmiać” lub też nawet „poskramiać” – jeżeli przyjąć tutaj ten ostatni wariant przekładu, to wdowa swoim natręctwem w pewnym sensie kontrolowałaby sędziego, podbijając jego oko i tym samym podkopując jego wysoką pozycję społeczną. Interpretację taką potwierdzałoby, jak się wydaje, powtórzenie imiesłowów od czasownika „przychodzić” (erchomai): w wersecie 4 występuje imiesłów odnoszący się do wdowy („przychodząc”), a w wersecie 8 imiesłów odnoszący sie do Syna Człowieczego („przyszedłszy”).