IV niedziela w ciągu roku A – żebractwo i Królestwo

Mt 5,1-12a
Przekład: 

1 Zobaczywszy zaś tłumy, wstąpił na górę. I skoro usiadł, podeszli do Niego Jego uczniowie.

2 I otworzywszy usta swoje nauczał ich mówiąc:

3 „Szczęśliwi żebrzący duchem, ponieważ ich jest Królestwo Niebios.

4 Szczęśliwi lamentujący, ponieważ oni będą przywołani.

5 Szczęśliwi łagodni, ponieważ oni odziedziczą ziemię.

6 Szczęśliwi głodni i spragnieni sprawiedliwości, ponieważ oni będą nasyceni.

7 Szczęśliwi miłosierni, ponieważ oni będą miłosierdziem obdarzeni.

8 Szczęśliwi czyści sercem, ponieważ oni Boga będą widzieć.

9 Szczęśliwi czyniący pokój, ponieważ oni synami Boga będą nazwani.

10 Szczęśliwi ścigani z powodu sprawiedliwości, ponieważ ich jest Królestwo Niebios.

11 Szczęśliwi jesteście, kiedykolwiek napiętnują was i wygonią, i powiedzą wszystką krzywdę przeciw wam, kłamiąc ze względu na Mnie.

12 Radujcie się i weselcie, ponieważ zapłata wasza wielka w niebiosach.

Uwagi: 

3-11 „Szczęśliwi” (makarioi) – przymiotnik pochodzi od innego, pokrewnego przymiotnika makar, niekiedy uznawanego też za jego krótszą formę. Już u Homera wyraz makar łączy się z życiem boskim: Homer mówi: makares theoi, czyli „szczęśliwi bogowie”. W NT wyraz ten również mówi o szczęściu, wynikającym z bliskości Boga.

Przekład „błogosławieni” pozostawiam dla greckiego wyrazu eulogemenos, jako zbieżny z nim etymologicznie. Bycie szczęśliwym boskim szczęściem łączy się oczywiście z błogosławieństwem, po grecku są to jednak dwa różne słowa.

„Ponieważ” (hoti) – wyraz ten może być interpretowany także jako spójnik zdania dopełnieniowego. Można przetłumaczyć go więc tutaj również polskim spójnikiem „że”, co ukazałoby dzisiejszą Ewangelię jako jeszcze bardziej paradoksalną...

3 „Żebrzący duchem” (ptochoi to pneumati) – dosłownie „żebracy duchem” lub też „żebracy Duchowi” - czyli ci, którzy żebrzą w duchu, w Duchu albo dla ducha. Słowo to może znaczyć także „potrzebujący”, czyli – co stąd pochodzi – „biedak”, wydaje się jednak, że akcent nie jest tutaj położony na sam niedostatek, ale właśnie na pierwotne znaczenie, czyli żebranie. Niedostatek połączony jest więc z duchowym błaganiem o jego zaspokojenie, paradoksalnie tenże niedostatek poprzedzającym.

4 „Lamentujący” (penthountes) – również „opłakujący zmarłych”.

„Będą przywołani” (paraklethesontai) – możliwie dosłowny przekład wieloznacznego greckiego czasownika parakaleo, od którego pochodzi również określający Ducha Świętego wyraz „Paraklet” (parakletos). Można przełożyć również: „będą zaproszeni”, „ubłagani”, „umocnieni”, „pocieszeni”, a nawet „obdarzeni Parakletem”.

5 „Odziedziczą” (kleronomesousin) – posiądą swój udział (kleros) na sposób zgodny z prawem (nomos).

6 „Głodni i spragnieni” (peinontes kai dipsontes) – przekład dosłowny. Ewangelia ukazuje tutaj sprawiedliwość jako pokarm i napój, co wydaje się odnosić do Ciała i Krwi Pana Jezusa.

11 „Wszystką krzywdę” (pan poneron) – inaczej „wszystką niegodziwość”.