25 sierpnia – złodziejska inwentaryzacja

Mt 24,42-51
Przekład: 

42 Czuwajcie więc, bo nie wiecie, jakiego dnia Pan wasz przychodzi.

43 To zaś wiedzcie, że jeżeli wiedziałby gospodarz, [o] jakiej straży złodziej przychodzi, czuwałby i nie zostawiłby [na] podkopanie domostwa swojego.

44 Dlatego i wy stańcie się gotowi, bo tej godziny, której się wam nie wydaje, Syn Człowieczy przychodzi.

45 Kto więc jest wiernym sługą i roztropnym, którego ustanowił pan nad domownictwem swoim, aby dać im pożywienie w odpowiedniej chwili?

46 Szczęśliwy ów sługa, którego, przyszedłszy, pan jego znajdzie tak czyniącego.

47 Amen mówię wam, że nad wszystkimi podrzędnymi swoimi go ustanowi.

48 Jeżeli zaś powiedziałby zły ów sługa: „Ociąga się pan mój” 49 i zacząłby bić swoje współsługi, jadłby i piłby z pijakami, 50 [to] przybędzie pan sługi owego w dniu, [w] którym [on] nie wypatruje, i w godzinie, w której nie poznaje.

51 I przepołowi go, i dział jego z hipokrytami ułoży, tam będzie lament i zgrzytanie zębów.

Uwagi: 

Równoległy tekst z Ewangelii Łukaszowej został już skomentowany jako czytanie XIX niedzieli w ciągu roku.

42 „Jakiego” oraz 43 „[o] jakiej” (poia) – przekład dosłowny, chociaż słowo to – podobnie jak polski wyraz „jaki” – współcześni tłumacze przeażnie traktują jako odpowiednik zaimka „który”.

45 „Domownictwem” (oiketeias) – służba domowa, od wyrazu „dom” (oikos) w sensie „domowego ogniska” (ang. home, w opozycji do house). Według słownika Wtitolda Doroszewskiego po polsku słowo „domownictwo” znaczy „uczestniczenie w czyimś życiu domowym, bliskie współżycie z kim, służenie komu”. Właśnie połączenie służby z bliskością skłoniło mnie do posłużenia się tutaj tym rzadkim wyrazem.

47 „Podrzędnymi” (tois hyparchousin) – etymologicznie „poczynać się” (archo) „pod [czymś albo kimś]” (hypo), skąd również „pochodzić”, „powstawać”, „być”. Wyraz ten oznacza tutaj to, co dzisiaj określamy jako najszerzej rozumianą „majętność”, swoim znaczeniem i etymologią sięga jednak znacznie dalej od tego polskiego odpowiednika. Polskiego słowa „podrzędny” użyłem tutaj w sensie „stojący niżej w hierarchi”, a nie w również zwyczajnym dla potocznego języka znaczeniu „mierny”.

51 Pierwsza część tego wersetu jest identyczna z Łk 12,46, z wyjątkiem słowa „hipokrytami” (hypokriton), zastąpionego w Ewangelii Łukaszowej „niewiernymi” (apiston). Przepołowienie sługi nawiązuje do Jr 34,18-20, gdzie przepoławia się niewiernych Bogu ludzi na wzór rozcinanych zwierząt ofiarnych. Przepołowienie człowieka jest więc powtórzeniem i zarazem odwrotnością przepołowienia zwierząt, ustanawiającego przymierze Boga z Abrahamem (Rdz 15), a sprawiedliwości tego przymierza staje się w ten drastyczny sposób zadość. Taką interpretację tego wyrazu proponuje m.in. Mateusz Kusio, streszczając egzegezę Timothy'ego A. Friedrichsena.