Pierwsza Niedziela Adwentu – początek końca

Łk 21, 25-28. 34-36
Przekład: 

25 I będą znaki na Słońcu i Księżycu, i gwiazdach; i na Ziemi ścisk narodów na bezdrożu [wobec] huku morza i wstrząsu [fal].

26 Wtedy ludzie będą dusić się ze strachu i oczekiwania na [rzeczy] nadchodzące zamieszkałej ziemi, bowiem moce niebios zostaną wstrząśnięte.

27 I zobaczą Syna Człowieczego przychodzącego w obłoku, z mocą i chwałą wielką.

28 Kiedy te [rzeczy] poczną się stawać, wyprostujcie się i podnieście głowy wasze: przez to, że zbliża się wasze odkupienie!

34 Uważajcie zaś na samych siebie, aby nie ociężały wasze serca w opilstwie, pijaństwie i żywotnych zmartwieniach i nie nastał na was nagły ów dzień, 35 jak pułapka.

Nadejdzie bowiem na wszystkich zamieszkujących na obliczu całej ziemi.

36 Czuwajcie więc w każdym momencie, prosząc [w modlitwie], abyście zdołali umknąć wszystkim mającym się stać rzeczom i stanąć przed Synem Człowieczym.

Uwagi: 

25-26 Dwukrotnie powtarza się tutaj rdzeń czasownika „wstrząsać” (saleuo), określający najpierw falowanie morza (salos, 25), a następnie trzęsienie ziemi (26). To odwołanie do opisu stworzenia świata, gdzie ziemia i wody zostają od siebie oddzielone. Zniszczeniu ulega porządek stworzenia, skoro wody mieszają się z ziemią

25 „Na bezdrożu” (en aporia) – dosłownie „w braku drogi”, która staje się bezdrożem (por. również po polsku: „aporia”).

26 „Dusić się” (apopsycho) – „tracić duszę” (Wlg. łac. expiro, „wyzionąć ducha”), co trudno przełożyć na polszczyznę jednym czasownikiem. Znów nawiązanie do początku świata: do opisu stworzenia człowieka, gdzie Pan Bóg tchnął w człowieka duszę (Rdz 2,7: hebr nefesz, LXX gr. pnoe oraz psyche).

27 Syn Człowieczy (dosłownie „syn człowieka”) – grecka kalka hebrajskiego ben Adam. Adam to po hebrajsku imię o znaczeniu „człowiek”, chodzi więc o Nowego Adama i o nowe stworzenie.

28 „Poczną się stawać” (archomenon ginesthai) – kluczowe, bardzo trudne do przełożenia miejsce. W imiesłowie archomenon jest rdzeń rzeczownika arche („początek”, „zasada”, „władza”). Drugie występujące tu natomiast słowo („stawać się”, czasownik gignomai), które bywa często pomijane lub tłumaczone omownie, świadomie i celowo zachowuję, czasownik gignomai zawiera bowiem ten sam rdzeń, co polskie słowo „gen”, a rzeczy ostateczne poczynają się stawać na podobieństwo rzeczy pierwszych. W Septuagincie (czyli w greckim przekładzie ST) w Rdz 1 wszystko „staje się”, podobnie jak Logos „staje się” ciałem w Prologu Janowym (J 1,1-18).

34 „Żywotnych zmartwieniach” (biotikai merimnai) – zmartwienia, które dotyczą spraw związanych z żywotem, czyli z ziemskim życiem konkretnego człowieka – jedzeniem, odzieniem, schronieniem. Por. Łk 21,4.

35 „Zamieszkujących na obliczu całej ziemi” – dosłownie „siedzących na obliczu” – hebraizm, wymownie obrazujący sytuację człowieka w kosmosie.

36 „Moment” (kairos) – słowo oznaczające, obrazowo mówiąc, jeden punkt na osi czasu (chronos), a pierwotnie określające określoną miarę lub też proporcję.

„Mającym się stać rzeczom” - znowu czasownik gignomai, bardzo często pojawiający się w opisie stworzenia.

Komentarze

classfraczak

wt., 2015-12-01 11:03

dlaczego w tej perykopie brak tematycznie ściśle związanego fragmentu Łk21, 29-33?
Czy jest w tym jakaś zasada?
Czy fragment jest zarezerwowany na inną okazję?

filoblog

wt., 2015-12-01 11:47

Ja też nie wiem, dlaczego tak jest. To wybór posoborowego lekcjonarza, którego przesłanki są czasami, być może, "czysto ilościowe", co nie zawsze jest rozwiązaniem optymalnym dla potrzeb porządnej analizy tekstu... W Piśmie Świętym każde słowo jest bardzo silnie powiązane z każdym innym i takie wybory są zawsze bardzo, bardzo trudne: gdzie zacząć, gdzie skrócić, gdzie skończyć jakieś czytanie... - no i tak mogę to pozytywnie tłumaczyć. Ja mam ciut łatwiej, bo tylko to krytykuję, ale sam przycież przyjąłem, przynajmniej na jakiś czas, takie kryterium podziału i punkt odniesienia: właśnie ten lekcjonarz :)

Anna Kowalik

pon., 2015-12-07 19:45

Nie lepiej "zamieszkiwać oblicze"? – zamiast "na obliczu".
Dziś dopiero dostałam namiary na "Filoblogos", więc zaczynam od pierwszej niedzieli Adwentu :)

filoblog

pon., 2015-12-07 21:26

...szczerze mówiąc. Po polsku brzmi lepiej, ale po grecku jest przyimek. Moim zdaniem najlepiej tak, jak jest w komentarzu: "siedzących na". Ale poszedłem na kompromis, bo uznałem, że się może źle komuś skojarzyć to "siedzenie na obliczu". No i takie są skutki kompromisu: albo będzie wierniej, albo piękniej - bo jeżeli wstawimy "zamieszkujących" zamiast "siedzących", to "zamieszkujących" z przyimkiem jest wierniej, a "zamieszkujących" bez przyimka - piękniej. Tymczasem powinno być i wierniej, i piękniej zarazem, czyli "siedzących" bez przyimka, ale nie mamy odwagi przez czyjeś potencjalne skojarzenia. N.B. ten czasownik kathomai jest chyba tutaj naśladownictwem hebrajskiego iaszaw, który znaczy i mieszkać, i siedzieć, i trwać, a po grecku - zamiast kathomai - bywa oddawany słowem menein... Witam na blogu i dziękuję za poważne, systematycne podejście :)