XVIII niedziela w ciągu roku – wzbogacenie

Łk 12,13-21
Przekład: 

13 Powiedział zaś ktoś Mu z tłumu:

„Nauczycielu, powiedz bratu mojemu, aby podzielił się ze mną dziedzictwem!”

14 On zaś powiedział mu:

„Człowieku, kto mnie ustanowił sędzią lub rozdzielcą nad wami?”

15 Powiedział zaś do nich:

„Baczcie i strzeżcie się wszystkiej zachłanności, bo nie obfituje życie kogoś z posiadłości jego”.

16 Powiedział zaś przykład do nich, mówiąc:

„Człowieka pewnego bogatego pole dobry [plon] przyniosło.

17 I rozumował w sobie, mówiąc: Co uczynię? Bo nie mam gdzie zgromadzić owoców moich.

18 I powiedział: To uczynię: rozbiorę moje spichrze i większe zbuduję, i zgromadzę tam wszystkie ziarno i dobra moje!

19 I powiem duszy mojej: Duszo, masz mnogie dobra złożone na lata mnogie! Odpoczywaj! Zjedz, wypij, ciesz się pomyślnie!

20 Powiedział zaś mu Bóg: Bezmyślny! Tej nocy duszy twojej zażądają od ciebie, co zaś przygotowałeś, komuż będzie?

21 Tak [ma], kto skarbi sobie samemu i w Bóg się nie bogaci!”

Uwagi: 

14 „Rozdzielcą” (meristen) – słowo staropolskie, oznaczające osobę wyznaczoną do podziału majątku pom​iędzy synów szlacheckich.

15 „Nie obfituje życie kogoś z posiadłości jego” (ouk en to perisseuein tini he zoe autou estin ek ton hypoarchonton autou). Składnia bardzo trudna do zinterpretowania. Dosłownie (słowo po słowie): „nie w obfitowaniu komuś życie jego jest z jego posiadłości/ przynależności/ przyległości”. Przekłady tego zdania podzielic można na trzy grupy, w zależności od tego, z którym wyrażeniem przyimkowym tłumacz połączył czasownik „być” – z wyrażeniem „w obfitowaniu” (1), z wyrażeniem „z posiadłości” (2) lub też z obydwoma tymi wyrażeniami jednocześnie (próba pogodzenia dwóch pierwszych wersji, uznająca je za komplementarne, 3). A oto przybliżone znaczenia tych interpretacji: 1) Życie czyjeś nie polega na obfitowaniu w to, co mu przynależne (dosłownie „życie nie jest w obfitowaniu...”).  2) Choćby ktoś obfitował, życie jego nie zależy od posiadłości (dosłownie „życie nie jest z posiadłości”). Mój przekład jest, być może nieudolną, próbą pogodzenia obydwu tych niesprzecznych wariantów (3): wychodząc z założenia, że zdanie jest w oryginale być może celowo wieloznaczne, staram się tę wieloznaczność zachować.

19 „Ciesz się pomyślnie” (eufrainou) – etymologicznie „dobrze myśl”. Czasownik pochodzi od słowa fren, tak samo jak przymiotnik afron (20, „bezmyślny”).

21 „Kto skarbi” (ho thesauron) – zob. komentarz do wersetu Mt 6,19-20.

„W Bóg” (eis theon) – grecki biernik można tutaj przełożyć zarówno polskim biernikiem („w Boga”) jak i miejscownikiem („w Bogu”), a zaproponowany przekład znów jest próbą pogodzenia obydwu wariantów.

„Bóg...bogaci” (theon...plouton) – w oryginale brak figury etymologicznej zastosowanej w przekładzie. Jednak po polsku zarówno „bogaty” jak i „ubogi” pochodzą od tego samego wyrazu, co pięknie i odpowiednio ukazuje myśl tego wersetu.